ارزیابی تاثیر ویژگی های توپوگرافی و خاک بر عملکرد گندم دیم در منطقه سیساب، استان خراسان شمالی

ویژگی های خاک و توپوگرافی از پارامترهای اصلی موثر بر عملکرد هستند که باید در بهره وری کشاورزی و مدیریت اراضی در کشاورزی دیم به آنها توجه شود. این تحقیق به منظور بررسی تاثیر ویژگی های خاک و توپوگرافی بر عملکرد گندم دیم با استفاده از روشهای رگرسیونی و شبکه های عصبی مصنوعی در اراضی دیم منطقه سیساب استان خراسان شمالی انجام شد. داده های عملکرد گندم و نمونه های خاک سطحی از 100 پلات 1×1 متر در منطقه ای به وسعت800 هکتار جمع آوری و ویژگی های اولیه و ثانویه توپوگرافی با استفاده از مدل رقومی ارتفاع و ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک اندازه گیری شدند. نتایج بیانگر آن است که روش شبکه عصبی دارای دقت بیشتری در برآورد مولفه های عملکرد گندم نسبت به روش رگرسیون چند متغیره خطی می باشد. به گونه ای که شبکه عصبی پرسپترون چند لایه با آرایش 1-20-16 نزدیک به 92 درصد از تغییرات مولفه های عملکرد گندم را با استفاده از ویژگی های توپوگرافی و خاک پیش بینی نمود ولی معادلات رگرسیون حاصله تنها توانستند 43-40درصد از تغییرات عملکرد را توجیه کنند. نتایج آنالیز حساسیت نشان داد از میان ویژگی های خاک، درصد سنگریزه ، مقدار ماده آلی و درصد کربنات کلسیم و از میان شاخص های توپوگرافی، انحنای سطحی، شاخص خیسی و ارتفاع مهمترین پارامترهای موثر بر تغییرپذیری مولفه های عملکرد در منطقه مورد مطالعه هستند. به عبارتی آن دسته از پارامترهایی که در ذخیره و توزیع رطوبت، قابلیت نفوذ و فرسایش پذیری خاک موثرترند سهم بیشتری در توجیه تغییرپذیری مولفه های عملکرد منطقه از خود نشان دادند.